BS Bùi Thanh PhongQuản lý Y khoa vùng 3 - Hồ Chí Minh
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Tiêm phế cầu có tác dụng gì đang là một trong những câu hỏi được đặt ra rất nhiều trên các diễn đàn điện tử về y khoa trong những thời điểm thời tiết giao mùa, nhất là giai đoạn chuyển mùa Xuân – Hè, Thu – Đông. Vậy, tiêm phế cầu có tác dụng gì? Việc tiêm vắc xin phòng phế cầu sẽ mang lại những lợi ích nào? Có thật sự cần thiết phải tiêm vắc xin phế cầu hay không? Nên tiêm vào thời điểm nào là hiệu quả nhất?
Phế cầu là gì?
Phế cầu là một loại vi khuẩn có tên khoa học hay tên quốc tế là Streptococcus pneumoniae. Vi khuẩn này thường gây bệnh nhiễm trùng ở trẻ em dưới 5 tuổi. Theo thống kê, trên toàn thế giới, hàng năm có hàng triệu trẻ em tử vong vì mắc các bệnh liên quan đến phế cầu, điển hình là bệnh viêm phổi do phế cầu khuẩn gây ra. Viêm phổi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em trên toàn thế giới, đặc biệt là đối với trẻ em dưới 5 tuổi.
Bạn đang xem: Vắc xin phế cầu phòng bệnh gì
Theo thống kê, viêm phổi là nguyên nhân chiếm 14% tổng số trẻ em dưới 5 tuổi tử vong và có đến 20 – 45% trường hợp viêm phổi do phế cầu khuẩn gây ra (1). Mỗi năm, một trẻ nhỏ dưới 5 tuổi có thể bị nhiễm khuẩn đường hô hấp từ 5 – 8 lần. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính hàng năm có khoảng 150 triệu đợt viêm phổi xảy ra ở trẻ em các nước đang phát triển, trong đó có khoảng 11 triệu trẻ nhập viện (2). Chỉ riêng ở Việt Nam, mỗi năm có khoảng 2,9 triệu trẻ em mắc bệnh viêm phổi và hơn 4.000 trẻ em đã tử vong vì căn bệnh này (3).
Khi bị nhiễm phế cầu khuẩn, trẻ em có thể mắc các bệnh lý về tai, phổi, máu, não,… Vi khuẩn lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp và thường được truyền từ người này sang người khác thông qua các giọt bắn từ người bệnh khi ho, hắt hơi, nói chuyện ở nơi công cộng như khu vui chơi, trường học, nhà trẻ, mẫu giáo,…
Vắc xin phòng bệnh phế cầu
Vắc xin phế cầu là loại vắc xin có khả năng kích thích cơ thể sản sinh kháng nguyên chống lại sự lây nhiễm của phế cầu khuẩn. Vắc xin phòng bệnh phế cầu được coi là giải pháp đơn giản, hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất hiện nay trong việc nâng cao khả năng đề kháng, bảo vệ sức khỏe bản thân khỏi các bệnh lý, biến chứng nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra, nhất là các đối tượng nguy cơ cao như trẻ em dưới 5 tuổi, người lớn tuổi, người có bệnh nền,… Vắc xin phế cầu được áp dụng tiêm ngừa cho người lớn và trẻ em từ 2 tháng tuổi trở lên, được chỉ định tiêm vào vùng cơ delta ở bắp tay hoặc mặt trước – bên đùi của trẻ.
Hiện nay, tại Việt Nam đang cho phép lưu hành và sử dụng phổ biến 2 loại vắc xin phòng bệnh phế cầu, bao gồm:
Tiêm phế cầu có tác dụng gì?
Phế cầu khuẩn thường trú ngụ sẵn trong hầu họng của cả trẻ em và người lớn, kể cả những người khỏe mạnh. Tuy nhiên, khi sức khỏe suy yếu hoặc khả năng miễn dịch của cơ thể suy giảm, phế cầu khuẩn sẽ tấn công vào đường hô hấp và gây ra các bệnh viêm tai giữa, viêm phổi, viêm màng não và nhiều bệnh lý khác. Tiêm vắc xin phòng bệnh phế cầu là một phương pháp phòng ngừa đơn giản và vô cùng hiệu quả có thể phòng tránh được các bệnh lý nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra, bao gồm:
Viêm phổi
Viêm phổi do phế cầu khuẩn gây ra là một bệnh nhiễm trùng ảnh hưởng tới đường hô hấp, gây tổn thương và viêm tại phổi. Khi xâm nhập vào cơ thể, phế cầu khuẩn sẽ phát triển và gây ra các triệu chứng như ho, đau ngực, khó thở, sốt, buồn nôn và đau đầu. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nhanh chóng, gây ra nhiều biến chứng khác nhau như áp xe phổi, hội chứng sốc, suy hô hấp, tràn dịch màng phổi, tràn dịch màng ngoài tim, viêm khớp nhiễm khuẩn, viêm nội nhãn, viêm phúc mạc, đau thắt ngực,…
Viêm tai giữa
Viêm tai giữa là một căn bệnh nguy hiểm và tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt đối với trẻ em. Điều đáng ngại là hiện nay, vi khuẩn phế cầu đã trở nên đề kháng với nhiều loại kháng sinh khác nhau, gây khó khăn cho quá trình điều trị. Để chữa trị bệnh, các bác sĩ thường phải sử dụng các loại kháng sinh mạnh, liều cao hoặc phối hợp nhiều loại kháng sinh khác nhau, dẫn đến chi phí cao và thời gian điều trị kéo dài, mà không đảm bảo rằng bệnh sẽ được chữa khỏi hoàn toàn.
Tuy nhiên, hiện nay đã có vắc xin phòng bệnh do phế cầu khuẩn, đó là một giải pháp hiệu quả để đối phó với căn bệnh này cả trong trường hợp của trẻ em và người lớn. Việc sử dụng vắc xin phòng bệnh không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh mà còn giảm thiểu chi phí và rủi ro cho sức khỏe của trẻ và người lớn.
Bệnh viêm màng não
Viêm màng não là một bệnh lý nghiêm trọng, xảy ra khi có sự nhiễm khuẩn trên lớp màng bảo vệ bao phủ não bộ và tủy sống. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm màng não có thể gây ra các nguy hiểm đến tính mạng và để lại nhiều tác động nặng nề. Viêm màng não do phế cầu thường xuất hiện đột ngột và nhanh chóng lan rộng, gây ra các triệu chứng như đau đầu, sốt, buồn nôn, nôn mửa, cảm giác mệt mỏi. Thậm chí, viêm màng não do phế cầu còn có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở những đối tượng người già, trẻ em và những người có sức đề kháng kém.
Viêm màng não cũng để lại nhiều di chứng nặng nề để lại tác động lâu dài đến sức khỏe của người mắc bệnh. Một số di chứng thường gặp bao gồm suy giảm trí nhớ, khó khăn trong việc tập trung, mất điểm tối đa, giảm sức lao động, khó điều trị và có thể dẫn đến tử vong.
Bệnh nhiễm trùng huyết
Nhiễm trùng do phế cầu khuẩn trong máu là một tình trạng rất nguy hiểm, đặc biệt đối với những đối tượng nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi và người mắc các bệnh lý nền khác. Tỉ lệ tử vong của tình trạng này lên đến 20%, đây là tình trạng thứ phát phổ biến sau viêm phổi do phế cầu khuẩn, xuất hiện trên khoảng 25% số người bệnh.
Ngoài ra, các triệu chứng đặc trưng của nhiễm trùng máu là sốt, rét run, bứt rứt, đau đầu, đau cơ, lơ mơ ngủ gà và phát ban ngoài da. Nếu không kịp thời phát hiện và điều trị, nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, khiến người bệnh nhập viện và tử vong là rất cao.
Vắc xin phế cầu tiêm cho đối tượng nào?
Vắc xin phế cầu khuẩn là loại vắc xin được khuyến cáo cho cả người lớn và trẻ em từ 2 tháng tuổi trở lên. Mọi đối tượng đều có thể tiêm vắc xin phế cầu khuẩn, nhưng những người có nguy cơ cao bị nhiễm trùng do phế cầu khuẩn gây ra cần được tiêm vắc xin càng sớm càng tốt để phòng ngừa các bệnh lý và biến chứng nguy hiểm do phế cầu khuẩn gây ra, bao gồm: các đối tượng như người trên 65 tuổi, người có hệ thống miễn dịch yếu, những người mắc bệnh tim, tiểu đường, nhiễm trùng phổi, hen suyễn, COPD, suy giảm miễn dịch do hóa trị liệu, cấy ghép tạng, hoặc nhiễm HIV/AIDS và người hút thuốc lá hoặc nghiện rượu nặng. Ngoài ra, người bệnh trải qua phẫu thuật hoặc mắc bệnh nghiêm trọng cũng có nguy cơ cao bị nhiễm trùng phổi và cần được tiêm vắc xin ngay để đẩy lùi bệnh tật.
Một số lưu ý khi tiêm vắc xin phế cầu cho trẻ
Điều quan trọng đầu tiên cần lưu ý là trẻ em có hệ thống miễn dịch suy giảm hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch thì không được tiêm vắc xin phòng bệnh phế cầu nếu chưa được các bác sĩ thăm khám và đưa ra các chỉ định. Việc tiêm vắc xin trong trường hợp này có thể làm giảm kháng nguyên của cơ thể, gây nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ.Nếu trẻ có tiền sử bị giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu hoặc chảy máu sau khi tiêm bắp, trẻ cũng không nên tiêm vắc xin. Điều này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của trẻ, do đó cần thận trọng và tuân thủ chỉ định của bác sĩ.Trường hợp trẻ sinh non dưới 28 tuần tuổi cần tuân theo chỉ định của bác sĩ để quản lý sức khỏe của trẻ. Nếu trẻ đã tiêm vắc xin, cần theo dõi trẻ trong vòng 48 – 72 giờ để phòng trường hợp suy hô hấp hoặc ngừng thở.Trẻ đang bị sốt hoặc mắc các bệnh cấp tính thì không nên tiêm vắc xin. Việc tiêm vắc xin trong tình trạng sức khỏe yếu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.Nếu trẻ dị ứng với thành phần vắc xin, trẻ không nên sử dụng mà cần trao đổi với bác sĩ để lựa chọn phương pháp phòng bệnh khác phù hợp với trẻ.Sau khi tiêm vắc xin, trẻ cần theo dõi tại khu vực xử trí sau tiêm ít nhất 30 phút để theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ. Sự xuất hiện của các biểu hiện như sốt nhẹ, quấy khóc, đau nhức chỗ tiêm, biếng ăn,… là bình thường, các triệu chứng trên sẽ thuyên giảm nhanh chóng sau vài giờ. Tuy nhiên, nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần đưa trẻ đến bệnh viện nhanh chóng để được khám và điều trị kịp thời.Cha mẹ nên lựa chọn cơ sở uy tín để tiêm vắc xin cho bé. Hiện nay Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC là đơn vị Tiêm chủng dẫn đầu tại Việt Nam về chất lượng vắc xin và dịch vụ tiêm chủng. VNVC đang có cả 2 loại vắc xin phế cầu thế hệ mới nhất với số lượng lớn, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm phòng bệnh cho trẻ em và người lớn trên khắp cả nước, bao gồm vắc xin Synflorix và Prevenar 13. Quy trình tiêm phòng tại VNVC được đảm bảo đạt chuẩn theo quy trình của bộ y tế quy định. Đến với VNVC, Quý Khách hàng không những được khám sàng lọc hoàn toàn miễn phí để chọn ra phác đồ tiêm và mũi tiêm phù hợp mà còn được theo dõi tại phòng xử trí sau tiêm hiện đại, khang trang, được trang bị đầy đủ các thiết bị công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới, nhằm đảm bảo trọn vẹn sức khỏe và trải nghiệm tiêm chủng của Quý Khách hàng tại VNVC.
Tiêm phế cầu có tác dụng gì? Tiêm phế cầu là giải pháp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng do phế cầu khuẩn gây ra. Tiêm phế cầu có tác dụng giúp cơ thể sản xuất kháng thể chống lại phế cầu khuẩn, giúp ngăn ngừa các bệnh lý nguy hiểm như như viêm màng não, viêm khớp, viêm phổi và nhiều bệnh khác. Không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, cải thiện tình trạng sức khỏe cho người tiêm, vắc xin phế cầu còn là giúp giảm chi phí điều trị cho cá nhân và xã hội.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hải Hà - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế phonghopamway.com.vn Times City
Nhiễm phế cầu khuẩn có thể gây ra những bệnh nghiêm trọng đe dọa tính mạng như viêm màng não, viêm phổi và nhiễm trùng huyết đến những bệnh ít nghiêm trọng hơn nhưng tần suất mắc phải cao hơn nhiều như viêm xoang hay viêm tai giữa. Do đó, việc tiêm vắc-xin phòng phế cầu được xem là biện pháp phòng bệnh hiệu quả.
Xem thêm: Cái ghế tiếng anh đọc là gì ? đọc từ cái ghế trong tiếng anh như thế nào
Trước đây, tại Việt Nam chỉ có vắc-xin phòng phế cầu của Pháp là Pneumo 23, là vỏ polysaccharide của vi khuẩn nên chỉ định thời điểm tiêm vắc-xin muộn hơn (sau 2 tuổi). Hiện nay, chúng ta đã có vắc-xin Synflorix là vắc-xin phế cầu cộng hợp vỏ polysaccharide của vi khuẩn và protein D của Hemophilus Influenza không định typ. Vắc-xin này có chỉ định tiêm sớm hơn, có thể từ 6 tuần đến 5 tuổi.
1. Bệnh phế cầu là gì?
Bệnh phế cầu là thuật ngữ dùng để mô tả một số bệnh nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn Streptococcus pneumoniae, ước tính hàng năm có gần nửa triệu trẻ em tử vong trên toàn thế giới vì phế cầu. Do vậy, việc chủng ngừa cho trẻ từ sớm sẽ giúp giảm thiểu tác hại của các căn bệnh do phế cầu gây ra.
Nhiễm phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) có thể gây ra những bệnh nghiêm trọng đe dọa tính mạng như viêm màng não (viêm màng bọc quanh não), viêm phổi (nhiễm trùng đường hô hấp) và nhiễm trùng huyết (có vi khuẩn bất thường trong máu) đến những bệnh ít nghiêm trọng hơn nhưng tần suất mắc phải cao hơn nhiều như viêm xoang hay viêm tai giữa, nên tiêm vắc-xin phòng phế cầu được xem là biện pháp chủ động, tiết kiệm và có tầm ảnh hưởng quan trọng giúp phòng ngừa các bệnh trên.
2. Vắc-xin nào dùng để phòng ngừa bệnh phế cầu?
Vắc-xin phòng phế cầu Synflorix là một loại vắc-xin ngừa phế cầu khuẩn có chứa 10 typ kháng nguyên phổ biến nhất của vi khuẩn Streptococcus pneumoniae bao gồm 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F, 23F. Vắc-xin sẽ kích thích phản ứng miễn dịch của cơ thể sinh ra kháng thể chống lại các typ phế cầu trên nên khi phế cầu xâm nhập vào cơ thể sẽ được kháng thể sinh ra do tiêm vắc-xin bảo vệ, không gây ra bệnh cho cơ thể.
Khi cơ thể tiếp xúc với các sinh vật ngoại lai, chẳng hạn như vi khuẩn và virus, hệ thống miễn dịch sẽ tạo kháng thể chống lại chúng. Các kháng thể giúp cơ thể nhận biết và tiêu diệt các sinh vật ngoại lai. Sau đó chúng vẫn còn tồn tại trong cơ thể để giúp bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng do chính sinh vật ngoại lai đó gây nên. Đây được gọi là miễn dịch chủ động. Hệ thống miễn dịch của cơ thể tạo ra các kháng thể khác nhau cho mỗi sinh vật ngoại lai mà nó bắt gặp. Chính vì vậy, miễn dịch do vắc-xin là miễn dịch chủ động đặc hiệu, tiêm vắc-xin phòng bệnh gì thì cơ thể sẽ sinh kháng thể chống lại vi khuẩn, virus gây ra bệnh đó.
Synflorix có chứa 10 typ huyết thanh gây bệnh thường gặp của phế cầu. Vắc-xin sẽ kích thích hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể chống lại vi khuẩn phế cầu khi vi khuẩn thực sự xâm nhập vào cơ thể, nhờ đó bảo vệ được cơ thể không bị viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết do các typ phế cầu này gây ra.
Vắc-xin Synflorix phòng phế cầu khuẩn được sử dụng cho trẻ nhỏ từ 6 tuần tuổi - 5 tuổi. Phác đồ tiêm phụ thuộc vào độ tuổi con bắt đầu tiêm mũi Synflorix đầu tiên. Tuy nhiên, tiêm vắc-xin càng sớm trong độ tuổi được khuyến cáo càng tốt vì nó sẽ giúp cơ thể trẻ sớm hình thành kháng thể bảo vệ cơ thể khi phế cầu xâm nhập vào cơ thể. Vắc-xin Synflorix là vắc-xin tiêm bắp và vị trí thích hợp là mặt trước bên đùi của trẻ nhỏ hoặc cơ delta cánh tay ở trẻ lớn.
Vắc-xin Synflorix thường an toàn. Tuy nhiên, vẫn có thể gặp một số phản ứng phụ thông thường sau tiêm. Các tác dụng phụ khi tiêm vắc-xin Synflorix thường gặp như chán ăn, đau, sưng đỏ tại chỗ tiêm; có thể chai cứng tại chỗ tiêm và sốt. Phản ứng phụ thường thoáng qua và sẽ hết sau 1-2 ngày. Đối với các biểu hiện rất hiếm gặp như quấy khóc bất thường, tiêu chảy, nôn, nổi ban, tụ máu tại chỗ tiêm, sốt cao ≥ 390 C, dùng thuốc hạ sốt không đỡ hoặc các dấu hiệu khác (ban đỏ trên da, thở nhanh, khó thở, tím tái, bú kém, bỏ bú, co giật, li bì...) thì cha mẹ cần đưa trẻ đến các trung tâm y tế gần nhất để kịp thời can thiệp.
3. Tiêm vắc-xin Synflorix phòng phế cầu ở đâu?
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế phonghopamway.com.vn cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin Synflorix sản xuất bởi hãng Glaxo
Smith
Kline (GSK) - Bỉ.
Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại phonghopamway.com.vn bao gồm:
Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin và phác đồ tiêm, các phản ứng có thể gặp, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm vắc-xin trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.Phòng theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ - điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra. Ngoài ra, hệ thống Bệnh viện phonghopamway.com.vn luôn luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng để xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn để đảm bảo cho trẻ được tiêm chủng an toàn nhất.Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế phonghopamway.com.vn hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.Riêng trong tháng 12/2019, phonghopamway.com.vn miễn phí tiêm Vắc-xin Viêm gan B sơ sinh (tiêm ngay sau khi sinh) cho bé khi đăng kí Gói tiêm chủng trọn gói dành cho trẻ từ 0-1 tuổi hoặc từ 0-2 tuổi.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số
HOTLINEhoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng My
phonghopamway.com.vn để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
