Tuy An là một huyện đồng bằng ven biển Nam Trung Bộ, nằm về phía Bắc tỉnh Phú Yên, với bờ biển tất cả chiều nhiều năm 45 km, bí quyết thành phố Tuy Hòa 30 km, với tổng diện tích tự nhiên: gần 415 km2; huyện tất cả 15 làng là An Chấn, An Mỹ, An Hòa, An Hải, An Hiệp, An Cư, An Dân, An Thạch, An Ninch Tây, An Ninch Đông, An Định, An Nghiệp, An Lĩnh, An Xuân, An Thọ với Thị trấn Chí Thạnh. Trong đó tất cả 05 thôn kho bãi ngang cùng 03 làng mạc miền núi; gồm 85 thôn cùng 5 khu vực phố.Ranh giới hành chính huyện Tuy An cụ thể như sau:
Phía Tây : giáp huyện Sơn Hòa.
Bạn đang xem: Huyện tuy an phú yên
Phía Nam : cạnh bên thành phố Tuy Hòa.
Phía Bắc : cạnh bên Thị làng mạc Sông Cầu.
Phía Tây Bắc : cạnh bên huyện Đồng Xuân.
Phía Đông : liền kề Biển Đông.
Huyện Tuy An nằm ở phía Đông hàng Trường Sơn. Dịch về phía Bắc là cửa Tiên Châu chảy ra vịnh Xuân Đài, ngược về thượng nguồn với những đập nước thủy lợi, về phía Tây là 03 xã núi non hiểm trở, có độ cao vừa phải từ 250 – 500m so với mặt nước biển, với khí hậu mát mẻ nhu hòa.
Với địa hình đa dạng: đồng bằng, ven biển cùng đồi núi, được vạn vật thiên nhiên ưu đãi tạo nên nhiều cảnh quan tiền, danh lam thắng cảnh nổi tiếng như: Gành Đá Đĩa nằm ngay lập tức bờ biển bao gồm cấu tạo kỳ lạ với vô số trụ đá hình ngũ giác đều đặn xếp chồng lên nhau, được hình thànhvào quy trình hoạt động của núi lửa ở vùng cao nguyên trung bộ Vân Hòa (Phụ Yên) biện pháp đây gần 200 triệu nămlà một vào những danh lam thắng cảnh cấp quốc gia độc đáo hiện có một không nhì ở Việt Nam, đặc biệt nơi đây cóĐầm Ô Loan là một đầm nước lợ với diện tích mặt nước 1.570ha với nhiều đặc sản hải sản nổi tiếng.
2. Dân số
Dân số toàn huyện gồm 125.656 ngàn người (số liệu 12/2017) với 39.333 hộ gia đình. Mật độ trung bình: 303 người/km2. Có 04 tôn giáo chủ yếu là: Phật giáo, Thiên chúa giáo, Cao đài và Tin lành.
3. Lượng mưa
Thời tiết chia thành 2 mùa rõ rệt, mùa mưa từ tháng 9 đến mon 11, mùa thô từ mon 12 đến tháng 8 năm sau. Do tác động của địa hình rừng núi yêu cầu từ mon 11 đến mon 3 thường có sương mù vào buổi sáng; lượng mưa vừa phải mặt hàng năm 151 mm.
4. Độ ẩm
Nhiệt độ vừa đủ 25 – 27oC cao nhất là 38 – 40oC; độ ẩm mức độ vừa phải 85%, cao nhất 95%.
5. Địa hình
Địa hình ở Tuy An có đồi núi, đồng bằng cùng biển. Tuy An nằm ở phía Đông dãy Trường Sơn với là nơi các nhánh của dãy Trường Sơn đâm ra biển. Địa hình Tuy An thấp dần từ Tây sang trọng Đông. Điểm cao nhất là núi Hòn Chuông, cao 500m. Xã có núi non hiểm trở, đường giao thông đi lại khó khăn như An Lĩnh, An Thọ.
6. Thủy Văn
Có sông Cái chảy từ thượng nguồn qua huyện Đồng Xuân, qua An Định, An Dân, An Thạch, An Ninh Tây với ra biển.Sông Cái lâu năm 75km, đoạn chảy qua huyện Tuy An nhiều năm 20km, đây là con sông thiết yếu cung cấp lượng nước mang đến vùng đồng bằng phía Bắc.
Xem thêm: Tự Học Hàn Xì Là Gì - Tự Học Hàn Xì Có Được Không Và Học Như Thế Nào
7. Tài nguim thiên nhiên
7.1 Tài nguyên rừng
7.2 Khoáng sản
Nguồn tài ngulặng khoáng sản của huyện tương đối đa dạng chủng loại gồm có: Quặng diatomite buôn bản An Xuân, với trữ lượng bên trên 61 triệu m3, chiếm 88% trữ lượng toàn tỉnh, với diện tích 66ha.Diatomite là khoáng sản có mức giá trị cao, tất cả thể sử dụng trong 300 lĩnh vực sản xuất công nghiệp.Hình như còn cósắt, đá xay công nghiệp, cát xây dựng, Bôxit và những loại khoáng sản không giống.
7.3 Tài nguyên ổn du lịch
Tuy An sở hữu nhiều bãi biển rộng, nước trong xanh, bờ cát mịn trải nhiều năm gắn với cảnh quan liêu thiên nhiên đẹp, vì thiên nhiên kiến tạo nổi bật như Gành Đá Đĩa, Hòn Yến…và những di tích lịch sử không giống, đặc biệt là di sản văn hóa Đá tiêu biểu là bộ Đàn đá với Kèn đá tất cả niên đại giải pháp ngày nay khoảng trên 2.500 năm. Nhiều lễ hội truyền thống, những làn điệu dân ca, những điệu dân vũ đặc sắc; những buôn bản nghề truyền thống cùng nhiều đặc sản nổi tiếng sẵn sàng phục vụ nhu cầu ẩm thực của khác nước ngoài, tạo cơ hội cho khác nước ngoài được trải nghiệm những khía cạnh văn hóa truyền thống.
Những tài nguyên du lịch trên, đặc biệt là sự đa dạng, phong phú và đa dạng của di sản văn hóa là cơ sở để kêu gọi đầu tư có mặt các sản phẩm du lịch – dịch vụ, thu bán chạy du lịch đến Tuy An.
8.Thuận lợi cùng Khó khăn:
Thuận lợi:
Khu vực hạ lưu sông Cái là đồng bằng màu sắc mỡ, thuận lợi, trồng trọt, đa dạng hóa cây trồng.Tuy An còn có bờ biển dài, với nhiều vũng, vịnh, đầm; danh lam thắng cảnh với nguồn tài nguim biển phong phú, đa dạng. Nhìn tổng thể Tuy An là vùng đất bao gồm rất nhiều tiềm năng để vạc triển về du lịch – dịch vụ.
Khó khăn:
Trên địa bàn huyện hay xảy ra nắng hạn, lũ lụt ảnh hưởng ko nhỏ đến tình hình sản xuất, kinh doanh cùng đời sống dân chúng.
Tiềm năng du lịch
Tuy An là vùng đất của di sản văn hóa đa dạng,được thiên nhiên ưu đãi với nhiều di tích lịch sử cùng danh lam thắng cảnh đẹp như Thành An Thổ, chùa Từ Quang, hòn lao Mái nhà, đảo hòn Yến, đảo hòn Chùa với một số kho bãi tắm đẹp hoang sơ kết hợp giữa núi non, biển và mèo trắng mịn, nước biển luôn luôn trong veo như: Bãi Phụ Thường, Bãi Xnghiền. Đặc biệt phải kể đến Gành Đá Đĩa danh thắng gồm một ko nhị ở Việt Nam; gành Ông, gành Bà là những cái tên gồm phần xa lạ với phần đông khác nước ngoài, nhưng Lúc nhắc đến vẻ đẹp hùng vĩ thơ mộng vào phân cảnh bộ phyên “Tôi thấy hoa vàng bên trên cỏ xanh” thì chắc chắn sẽ ko thể nào quên
Sự có mặt của vùng đất Tuy An góp phần vào quá trình sinh ra cùng vạc triển tỉnh Phụ Yên hơn 400 năm lịch sử, người dân nơi đây đã tận dụng những điều kiện tự nhiên thuận lợi, để sáng tạo cùng có mặt nhiều làng nghề với những sản phẩm đặc trưng, nhiều sản phẩm hấp dẫn, độc đáo, chứa đựng nét văn hóa đặc trưng. Tính đến thời điểm hiện naybên trên địa bàn huyện Tuy An gồm 03 làng nghề truyền thống được UBND tỉnh công nhận đó là: thôn nghề dệt Chiếu cói làng An Cư, làng mạc nghề thúng cnhị Phú Mỹ, làng mạc An Dân, buôn bản nghề bánh tnạm làng An Mỹ bên cạnh đó còn tồn tại một số nghề truyền thống khác như: nghề chế biến nước mắm, làm cho bún bắp, sản phẩm mỹ nghệ ốc đá, làm cho gốm.
Nếu du khách đến Tuy An mà chưa ăn các món hải sản ở đây thì đó ko phải là “ thiếu sót lớn” mà lại là “chưa tới Tuy An”. Hải sản Tuy An nổi tiếng ở đầm Ô Loan là đầm lớn nhất tỉnh, hải sản nuôi cùng hải sản đánh bắt tự nhiên.
Lịch sửcủa huyện Tuy An
Năm Tân Hợi (1611) phủ Phú Yên được lập ra gồm hai huyện: Đồng Xuân với Tuy Hòa vị Văn Phong trấn giữ. Thủ phủ đóng tại xã Hội Phú (xã An Ninc Tây ngày nay), nhưng từ thuở đó tên gọi Tuy An chưa xuất hiện. Đến năm Minh Mạng thứ 12 (1831) – Phủ Tuy An – Một tên mới bắt đầu xuất hiện trong lịch sử Việt Nam, vày vua Minh Mạng đổi thương hiệu phủ Phụ Yên thành phủ Tuy An thuộc vào Bình Định. Năm Minc Mạng lần thứ 13 (1832) phủ Tuy An được thăng thành tỉnh Phú Yên.
Năm 1975, thiết yếu quyền biện pháp mạng đổi thương hiệu quận Tuy An thành huyện Tuy An, các buôn bản An Chấn, An Thọ nhập về Tuy An.
Năm 1977, hợp với Huyện Đồng Xuân thành Huyện Xuân An. Năm 1979 trở lại huyện Tuy An như cũ, làng mạc Tân Long làng An Ninh nhập vào xóm An Cư; làng mạc Ngân Sơn làng mạc An Thạch và nhì buôn bản Chí Thạnh, Chí Đức của buôn bản An Cư hợp thành thị trấn Chí Thạnh; phân chia làng An Ninc thành nhì xã: An Ninc Đông, An Ninc Tây; chia buôn bản An Chấn thành nhị xã: An Chấn và An Prúc.
Trải qua nhiều biến động của lịch sử, đến năm 1996 huyện Tuy An gồm thị trấn Chí Thạnh và 16 xã: An Phú, An Chấn, An Mỹ, An Hòa, An Hiệp, An Cư, An Định, An Nghiệp, An Xuân, An Lĩnh, An Thọ, An Hải, An Ninch Đông, An Ninc Tây, An Dân, An Thạch.